Nhận biết dấu hiệu chó mang thai
Trước khi chăm sóc chó có thai, cần xác định xem chú chó của bạn có đang mang bầu hay không:
Thay đổi bên ngoài: Dấu hiệu rõ nhất là núm vú trở nên hồng hào và căng phồng hơn, thường thấy sau 2-3 tuần thụ thai.
Vào tuần 4-5, bụng chó sẽ tròn và đầy đặn hơn: Đến tuần 6-9, cơ thể chúng có những biến đổi rõ rệt như tuyến vú phát triển.
Sau khi thụ tinh, chó trở nên hiền lành hơn: Đôi khi mệt mỏi và có triệu chứng nghén. Lúc này bạn có thể đoán được chó đã mang thai.
Thay đổi khẩu vị: Khi mang thai, tử cung chó phát triển và chiếm nhiều không gian. Do đó, chó mẹ sẽ cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, biếng ăn hoặc ăn ít.
Tìm nơi sinh nở: Chó mẹ thường tìm vị trí để đẻ trước 2-3 tuần. Thường vào những tuần cuối thai kỳ. Bạn nên chuẩn bị nơi yên tĩnh, kín đáo cho chó mẹ nghỉ ngơi.
Phương pháp chẩn đoán: Thường phải sau 26-35 ngày phối giống. Dựa trên khám lâm sàng của bác sĩ thú y.
Không nên chụp X-quang khi chó mới mang thai. Chỉ dùng X-quang xác định số lượng thai sau 45 ngày với độ chính xác 95%. Siêu âm chỉ để đếm số lượng thai, không dùng để chẩn đoán.
Thông tin cần biết về chó mang thai
Thông thường, từ khi thai hình thành đến khi sinh nở kéo dài 58-68 ngày, trung bình 9 tuần. Thời gian mang thai của chó khoảng 2-3 tháng, tùy từng giống. Chó càng ít thai (dưới 4 con với Poodle, GSD, Labrador… hoặc dưới 2 con với Chihuahua, Nhật…) thì thời gian mang thai càng dài.
Giai đoạn dễ sảy thai nhất là từ ngày 28-45. Vì vậy cần chăm sóc cẩn thận. Không để chó nhảy cao, chạy nhanh, đánh nhau hoặc buồn rầu. Nên dắt chúng đi dạo và chơi các trò nhẹ nhàng.
Các giai đoạn thai kỳ của chó
Giai đoạn đầu (1-30 ngày)
Chó chưa có dấu hiệu rõ ràng, nhưng cần điều chỉnh chế độ ăn hợp lý. Bổ sung canxi vào khẩu phần. Chó thường biếng ăn trong 3-4 tuần đầu. Nếu tình trạng này kéo dài, cần đưa đến bác sĩ thú y kiểm tra.
Giai đoạn giữa (35-45 ngày)
Cơ thể chó mẹ có những thay đổi rõ rệt. Thái độ và hành vi cũng biến đổi. Cần tăng cường chăm sóc và điều chỉnh chế độ ăn. Cho ăn nhiều bữa nhỏ, bổ sung dưỡng chất cần thiết, đặc biệt là sắt.
Giai đoạn cuối (từ ngày 45)
Có thể cho chó ăn Mega-cal tùy theo trọng lượng. Thỉnh thoảng cho ăn sụn xương hầm mềm để bổ sung canxi. Chăm sóc giai đoạn này khá phức tạp, cần đầu tư công sức, thời gian và tình cảm.
Dinh dưỡng cho chó mang thai
Thuốc bổ hỗ trợ sức khỏe cho chó mẹ trong thai kỳ. Cần bổ sung thức ăn dinh dưỡng để có thai kỳ khỏe mạnh. Đặc biệt quan trọng với một số giống dễ gặp vấn đề như Rottweiler, Becgie, Chihuahua…
Khẩu phần ăn đặc biệt thường được xây dựng, nhưng khả năng hấp thụ của chó mang thai thay đổi. Chế độ ăn hàng ngày khó cung cấp đủ vitamin, khoáng chất cần thiết. Có thể dẫn đến thiếu chất gây dị tật thai, sảy thai.
Cần bổ sung vitamin, vi chất cho từng giai đoạn, đặc biệt là acid folic, B12, sắt, magie. Đây là các thành phần có trong thuốc bổ thai kỳ cho chó.
Thuốc bổ giúp tránh sảy thai, đẻ non, đẻ khó. Tăng sức đề kháng, phòng các bệnh do virus như Parvo, Care, viêm đường hô hấp. Hoặc các bệnh do vi khuẩn như sảy thai truyền nhiễm, viêm tử cung. Cũng giúp phòng ngừa các vấn đề di truyền như cận huyết, dị tật bẩm sinh.
Một số lưu ý khi chăm sóc chó mang thai
Để chó mẹ sinh nở an toàn, cần phải cách ly chó mẹ khỏi những con chó khác trong nhà và tránh tiếp xúc với các con vật bên ngoài. Chó mẹ cần có chế độ tập luyện thể dục và vận động hợp lý. Bên cạnh đó, bạn cần lưu ý các vấn đề sau khi chăm sóc chó mang thai:
Cung cấp thức ăn giàu calo, canxi và phốt-pho. Chế độ ăn cần có hàm lượng chất béo cao hơn để đáp ứng nhu cầu calo tăng. Thức ăn dễ tiêu hoá để tối đa hóa lượng calo hấp thụ. Hàm lượng protein nhiều hơn để chó con phát triển khỏe mạnh. DHA hỗ trợ sự phát triển hệ thần kinh của chó con. Cung cấp nhiều chất sắt. Đưa chó mẹ đi khám bác sĩ thú y để kiểm tra sức khỏe và khám thai định kỳ. Đối với các giống chó lông sát như Pitbull, việc tắm cho chúng vẫn có thể thực hiện được. Tuy nhiên, với các giống chó to như GSD và Rott, không nên tắm vì thói quen lắc người liên tục ảnh hưởng lớn đến thai nhi. Bạn có thể dùng khăn thấm nước ấm để lau cho chó. Nếu phải tắm, tắm nhanh và giữ chó, sau đó lau khô hoặc sấy lông. Tắm trong nhà vệ sinh kín gió và dùng nước ấm.
Tẩy giun sán cho chó mẹ
Giun chỉ và ký sinh trùng đường ruột ảnh hưởng đến chó mang thai. Kiểm tra kỹ tại bệnh viện trước khi phối giống chó. Chó cần được phòng ngừa ký sinh trùng. Có thể dùng Pyrantel pamoate hoặc Fenbedazole để tẩy giun sán ít nhất hai lần trước khi phối giống. Lưu ý tẩy giun cần có hướng dẫn của bác sĩ thú y. Ký sinh trùng đường ruột ở mẹ có thể lây sang con qua tử cung và sữa. Tẩy giun cho chó con lúc 6, 7 và 11 tuần tuổi với Pyrantel pamoate. Tiếp tục phòng ngừa cho chó mẹ trong quá trình mang thai.
Diệt ve rận bọ chét cho chó mẹ
Kiểm soát bọ chét cần thiết khi chó con sinh ra. Frontline, Advantage và Advantix là những nhãn hiệu phổ biến. Advantage và Advantix diệt 98-100% bọ chét trong vòng 12 tiếng. Frontline phòng ngừa bọ chét trong khoảng 2-3 tháng. Tuy nhiên, chỉ nên sử dụng cho động vật mang thai dưới 6 tháng. Có thể dùng thuốc xịt Methoprene để kiểm soát bọ chét. Không dùng các sản phẩm này đối với chó mới sinh, chỉ dùng nhíp bắt bọ chét và nhúng vào rượu.
Dinh dưỡng cho chó mẹ mang thai
Cuối thai kỳ và khi cho con bú, chó cần nhiều dinh dưỡng. Sáu tuần đầu mang thai, chó mẹ không cần ăn nhiều hơn trước khi mang thai. Bắt đầu từ tuần thứ 6, tăng khoảng 25% lượng thức ăn. Chó mẹ cần bổ sung thực phẩm giàu dinh dưỡng trong suốt các giai đoạn mang thai. Do chó con gây áp lực lên nội tạng của chó mẹ, chó mẹ không thể ăn nhiều trong một bữa như trước. Chia nhỏ bữa ăn và đảm bảo luôn có nước sạch. Không cần bổ sung vitamin hay khoáng chất.
Cho chó mẹ tập thể dục hàng ngày
Cho chó mẹ luyện tập nhẹ nhàng. Béo phì là nguy cơ trong thai kỳ. Kiểm soát cân nặng với chế độ ăn uống và tập luyện. Trước khi sinh, chó nên được tách riêng khỏi những con chó khác trong nhà để tránh tiếp xúc với vi rút Herpes. Vi rút này gây lở loét âm đạo và chảy nước mũi, không gây nguy hiểm cho chó mẹ nhưng thường khiến chó con tử vong.
Chuẩn bị ổ sinh cho chó
Nơi chó sinh cần có nền không thấm nước, dễ làm sạch và yên tĩnh. Chuẩn bị giường có lót khăn hoặc quần áo cũ. Giúp chó làm quen với giường này. Nếu chó không nằm trên giường, khuyến khích bằng cách vuốt ve và thưởng. Khi chó mẹ đã sinh xong, di chuyển tất cả tới giường đã chuẩn bị. Một số chó cần bạn ở bên để an ủi khi sinh.
Chú ý chứng mang thai giả ở chó
Mang thai giả thường xảy ra với chó. Sau khi động dục khoảng 60 ngày, chó có dấu hiệu mang thai như bụng to, bầu vú căng và có sữa. Nhưng cuối cùng, chó không có thai. Hiện tượng này có thể tự hết trong vòng một tháng. Vệ sinh núm vú để ngăn ngừa vi trùng. Dành thời gian cho chó, cùng chơi đùa để giảm sự khó chịu.
Những hiện tượng bất thường khi chó mang thai
Nếu chó giảm cân mặc dù ăn nhiều hơn, hãy bổ sung thức ăn dinh dưỡng chuyên dụng. Sau khi sinh, thời gian chăm sóc dinh dưỡng trở nên khó khăn hơn: chó sẽ ăn nhiều dần sau 20-30 ngày bởi vì đàn chó con đang lớn và cần nhiều dưỡng chất hơn.
Trong tháng đầu, chó mẹ nên ăn gấp 2-4 lần lượng thức ăn bình thường. Cho chó ăn theo nhu cầu của nó. Nếu chó bắt đầu quá gầy, hãy khuyến khích chó ăn bằng cách làm ẩm thức ăn hoặc bổ sung thức ăn đóng hộp yêu thích.
Một số chó sẽ chán ăn và có hiện tượng nghén trong 3-4 tuần đầu mang thai. Sau một tuần hiện tượng này sẽ hết. Việc chăm sóc chó mang thai, bổ sung canxi vào chế độ ăn của chó thực sự có thể tăng nguy cơ sản giật hoặc sốt sữa khi sinh. Thêm vitamin bổ sung cũng không cần thiết và có thể không phải là sự lựa chọn tốt.
Kiểm tra thai sản cho chó
Chó mẹ cần khám bác sĩ thú y khi mang thai khoảng 30 ngày nếu chưa kiểm tra trước đó. Bác sĩ sẽ kiểm tra bằng tay, siêu âm hoặc phân tích hormone Progesterone để xác nhận sự hiện diện của chó con. Trước khoảng thời gian này, núm vú của chó sẽ bắt đầu sưng lên.
Một số bác sĩ sẽ đề nghị chụp X-quang chó mẹ 3 tuần trước khi sinh để đếm số chó con. Như vậy, bạn sẽ biết khi nào thì chó sinh con xong và tất cả chó con đã ra hết. Tuy nhiên, việc tiếp xúc với phóng xạ có thể không được đảm bảo an toàn.
Chăm sóc chó mang thai trong quá trình sinh đẻ
Sau khi sinh vài chú chó đầu, chó mẹ thường bận rộn với chó con và không còn phụ thuộc vào bạn. Một số chó mẹ sẽ cố gắng tránh xa và trốn đi. Hãy để khoảng không gian riêng cho chó, nhưng kiểm tra và chăm sóc chó sau sinh thường xuyên. Bạn có thể bỏ lỡ toàn bộ quá trình sinh con. Một sáng bạn tỉnh dậy và phát hiện ra bạn đã có một ổ chó mới đang bú sữa mẹ.
Nếu chỗ sinh không đủ ấm, bạn có thể sưởi ấm bằng cách bọc miếng nệm nóng trong khăn, đặt ở chế độ “thấp” và đặt dưới ½ giường. Cách này giúp chó mẹ và chó con có thể tránh nguồn nhiệt nếu muốn. Quấn băng keo xung quanh lõi miếng đệm nóng vì chó con có xu hướng cắn lõi này.
Chăm sóc chó mẹ sau khi sinh xong
Cảm giác thèm ăn sẽ biến mất. Ở tuần thứ 3 hoặc 4, chó con sẽ tự ăn. Khuyến khích chúng tự ăn thức ăn cứng để giảm áp lực cho chó mẹ. Trước tuần thứ 6 đến 8, chó con sẽ hoàn toàn cai sữa. Lượng thức ăn cho chó mẹ có thể trở lại như bình thường trước khi mang thai.
Khi cai sữa cho chó con, cần giúp nguồn sữa của chó mẹ khô bằng cách giảm lượng thức ăn và chỉ cho chó uống ½ lượng nước thường dùng. Ngày tiếp theo, cho chó uống ¼ lượng nước. Tăng dần lượng thức ăn trong 5 ngày cho đến khi trở về mức trước khi mang thai. Nếu chó giảm cân trong quá trình mang thai, điều chỉnh lượng thức ăn tăng lên để bù vào trọng lượng bị mất.
Tóm lại, chủ chó cần tìm hiểu và chuẩn bị kỹ lưỡng cho quá trình trước, trong và sau khi chăm sóc chó mang thai, đồng thời tham khảo ý kiến bác sĩ thú y, đặc biệt khi sử dụng thuốc cho chó.
⚠️Giải đáp những câu hỏi thường gặp
Hỏi: Chó mang thai nên ăn gì?
Trả lời: Dưới đây là chế độ ăn cho chó trong giai đoạn mang thai:
- Thức ăn chuyên dụng: Nhiều nhãn hiệu thức ăn cho chó có sản phẩm dành riêng cho chó mang thai và cho con bú. Những sản phẩm này giàu dinh dưỡng và phù hợp với nhu cầu của chó trong giai đoạn này. Bạn nên tăng lượng thức ăn cho chó từ 30-60% so với bình thường.
- Protein: Tăng cường protein trong chế độ ăn để hỗ trợ sự phát triển của chó con. Thịt (như thịt bò, thịt gà) nên là thành phần chính, nhưng tránh thịt sống để giảm nguy cơ nhiễm khuẩn. Hàm lượng protein trong khẩu phần ăn chiếm khoảng 29% và dưới 17% chất béo.
- Canxi và Phốt pho: Những khoáng chất này quan trọng cho sự phát triển xương của chó con. Tuy nhiên, không nên bổ sung quá mức canxi vào chế độ ăn của chó mẹ trước khi sinh vì có thể gây ra vấn đề trong quá trình sinh sản.
- Calo: Chó mẹ cần nhiều năng lượng hơn trong giai đoạn mang thai, đặc biệt là trong những tuần cuối. Tăng lượng thức ăn dần dần trong giai đoạn này, nhưng tránh cho chó ăn quá nhiều để tránh tăng cân quá mức.
- Dầu và Omega-3: Các nguồn dầu như dầu cá có thể giúp hỗ trợ sự phát triển não bộ của chó con.
- Vitamin và khoáng chất: Những vi chất này rất cần thiết cho sự phát triển tổng thể của chó con. Thường xuyên, thức ăn chuyên dụng cho chó mang thai sẽ chứa đủ lượng vitamin và khoáng chất cần thiết.
- Nước: Cung cấp đủ nước sạch và tươi mát cho chó mẹ mỗi ngày.
Hỏi: Cách bổ sung canxi cho chó mang thai?
Trả lời: Bổ sung canxi cho chó mang thai cần tiếp cận cẩn trọng. Quá trình bổ sung không đúng cách có thể gây ra các vấn đề sức khỏe cho chó mẹ và chó con. Dưới đây là một số lưu ý và cách tiếp cận khi bổ sung canxi:
- Thời điểm bổ sung: Trong phần lớn thời gian mang thai, không nên bổ sung canxi quá mức cho chó mẹ. Quá nhiều canxi có thể làm giảm hoạt động của hormone parathyroid, khiến chó mẹ gặp khó khăn trong việc tự điều chỉnh mức canxi sau khi sinh. Bạn có thể bắt đầu bổ sung canxi sau khi chó mẹ đã sinh. Điều này giúp cô duy trì mức canxi sức khỏe khi cho chó con bú.
- Loại canxi: Sử dụng viên bổ sung canxi dành cho chó hoặc canxi từ nguồn tự nhiên như xương nghiền mịn. Tránh sử dụng viên bổ sung canxi dành cho người trừ khi được bác sĩ thú y chỉ định.
- Lượng bổ sung: Không bổ sung canxi mà không có sự chỉ dẫn của bác sĩ thú y. Lượng bổ sung phụ thuộc vào kích thước, giống chó và tình trạng sức khỏe của chó mẹ. Để biết lượng canxi cần thiết, tốt nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ thú y.
- Kết hợp với Phốt pho: Khi bổ sung canxi, chú ý đến tỷ lệ giữa canxi và phốt pho trong chế độ ăn. Tỷ lệ cân đối thường nằm trong khoảng 1:1 đến 2:1 (canxi
ốt pho).
- Dấu hiệu cảnh báo: Nếu bạn nhận thấy chó mẹ có các dấu hiệu như run, co giật, thở nhanh hoặc bất kỳ dấu hiệu bất thường nào khác sau khi bổ sung canxi, hãy đưa chó đến bác sĩ thú y ngay lập tức.
Hỏi: Chó có bầu nên uống sữa gì?
Trả lời: Chó có bầu nên uống sữa chuyên dụng dành cho chó, vì loại sữa này có thành phần phù hợp với nhu cầu dinh dưỡng của chó mẹ và chó con. Sữa chuyên dụng cho chó có bầu thường giàu canxi, protein, vitamin và khoáng chất, giúp hỗ trợ sự phát triển của xương, răng, cơ bắp và hệ thần kinh của chó con. Bạn có thể mua sữa cho chó có bầu tại các cửa hàng thú cưng hoặc đặt hàng trực tuyến.
Sữa dê thường dễ tiêu hóa hơn và có thể là một lựa chọn tốt cho chó. Ngoài ra, bạn cũng có thể cho chó uống một số loại sữa khác như sữa óc chó, sữa hạnh nhân hoặc sữa đậu nành, nhưng nên hạn chế lượng và lựa chọn loại không đường và không bột. Tuy nhiên, cần lưu ý rằng không phải loại sữa nào cũng tốt cho chó có bầu. Tránh cho chó uống sữa bò vì có thể gây ra các vấn đề tiêu hóa như tiêu chảy, khó tiêu hoặc đầy hơi. Kiểm tra xem chó có bị dị ứng với các loại sữa không để tránh các biến chứng như ngứa da, viêm da hoặc viêm ruột. Nếu chọn sữa bò, nên chọn loại không lactose hoặc giảm lactose vì một số chó không thể tiêu hóa lactose hiệu quả. Sữa bò nguyên chất cũng có thể gây ra tiêu chảy ở một số chó.